BAR je veoma stari grad. Preciznih podataka o nastanku grada nema, ali se u istorijskim izvorima po prvi put pominje u 9. vijeku. Bar je poznat po multietničnosti. Ne zna se tačan broj Bošnjaka ali moguće da je četvrtina stanovništva bošnjačke nacionalnosti iako to nije pokazao popis stanovništva iz 2011. godine. Bar predstavlja sintezu Mediterana i Orijenta. Godine 1571. utvrđeni grad osvajaju Osmanlije iI Barom će vladati sve do 1878. godine, kada Bar u sastav Crne Gore. Za više od tri vijeka osmanlijska vlast je ostavila neizbrisive tragove materijalne i duhovne kulture. Iako razoreni zemljotresima, oružjem i ljudskom nebrigom i danas svojom ljepotom plijene spomenici osmanlijske kulture i graditeljstva u Starom gradu, kao i van njega.U Baru su postojale i džamije Sultan Selimova sagrađena među gradskim bedemima 1571-1574. godine kao prva je džamija u Baru. Srušena je 1881. godine u eksploziji baruthane; Sultan Murata III izgrađena je 1595. godine. Potpuno je stradala u velikoj eksploziji 1912. godine; Sultan Ahmeda III izgrađena u periodu od 1703-1730. godine. Poslije osvajanja Bara, crnogorska vlast je pretvorila u baruthanu te je džamija potpuno razorena u eksploziji 1881. godine i Pazarska džamija u blizini starobarske Pjace koja je zgorjela je u ratu 1877/8 .godine, prilikom osvajanja Bara.

Nekoliko je seoskih džamija iz osmanskog perioda u Baru. Mi ćemo predstaviti Sahat kulu Isa Jahja-age Ibrahima Osmanova age izgrađena 1753. godine, gradski hamam i vodovod iz 17. vijeka. Van gradskih zidina, dominiraju džamija Omerbašica iz 1662. godine i Hasan dedino turbe izgrađeno 1612. godine, zgrada mešćeme iz 1903. godine, koja je bila sjediste muftije i šerijatski sud. U njenoj blizini su ostaci Pazarske džamije i medrese-srednje vjerske škole. Tu je svakako i Škanjevića kamena džamija iz sredine 18. vijeka, jedinstvene ljepote, proporcija i sklada. Munare je sagradio 1817. godine Ali-aga Hasećija. Džamija u Podgradu, zatim brojni stari nišani, brojne česme i mostovi, kaldrme, dokumenta i rukopisi, kao i vakufi od nekoliko hiljada stabala maslina, svjedoče o trajanju Bošnjaka.

Omerbašića džamiju  je izgradio je Omer baša 1662. godine. Ispred džamijskog kompleksa postoji javna česma sagrađena 1642/43. godine. U kompleksu ove džamije nalazi se i turbe Šejh Hasan – dede, sagrađeno1612. godine.

Podgradska džamija je sagrađena 1714. godine. Izgradilo je nekoliko uglednih građana među kojima se posebno istakao derviš-Hasan, pa se po njemu zove i Derviš- Hasanova džamija. U eksploziji baruthane 1881. godine, srušena je i ova džamija, da bi bila obnovljena u 20. vijeku. Minare je podignuto 1971., a iznova je sagrađena 1991. godine, prilozima mještana.

Škanjevića džamija je izgrađena polovinom 18. vijeka, nosi ime po Ahmed-begu Škanjeviću, bogatom barskom vakifa. Uz nju je sagrađena i tekija –mjesto gdje su se okupljali i zikr činili derviši. Kamenu minaru, arhitektonsko djelo neprocjenjive vrijednosti i jedinstvenih proprcija, ljepota i sklada, sagradio je Hasećija Ali-aga. 1819. godine. Džamija je stradala u požaru 1905. godine. Džamija kao i njen kompleks je u potpunosti sanirano i rekonstruisano 2009. godine, finansiranjem Zeka Šabovića, iseljenika iz Mikulića, koji živi i radi u Čikagu.

Pokretna kulturna dobra Bošnjaka u Crnoj Gori obuhvataju brojna historijska, umjetnička, književna i druga kulturna djela, pisanu, arhivsku i drugu građu, knjige koje govore o historiji, kulturi, tradiciji, običajima i životu bošnjačkog naroda u Crnoj Gori, Sandžaku i šire.

Pokretna kulturna dobra Bošnjaka u Crnoj Gori obuhvataju brojna historijska, umjetnička, književna i druga kulturna djela, pisanu, arhivsku i drugu građu, knjige koje govore o historiji, kulturi, tradiciji, običajima i životu bošnjačkog naroda u Crnoj Gori, Sandžaku i šire.

Sa osvajanjem ovih prostora od strane Osmanlija počinje nov historijski period u sveukupnom bošnjačkom kulturnom stvaralaštvu, alhamijado književnost, djela su pisana na arapskom i osmanskom jeziku ali i na bosanskom jeziku koja su pisana arebicom kao posebnim pismom nastalim pod uticajem arapskog pisma – čiji su predstavnici Jahja Taslidžak, Ahmed Vali, Šejh Mehmed Užičanin, Ahmed Hatem Akovali, Osman Šehdi Kadić Akovali, Hafiz Salih Gašević, Ibrahim Biočak, i brojni drugi.

Posebno mjesto u cjelokupnom književnom stvaralaštvu Bošnjaka u Crnoj Gori i Sandžaku zauzima usmeno stvaralaštvo. Najpoznatiji bošnjački epski pjesnik je Avdo Međedović sa Obrova kod Bijelog Polja, zatim Ćor Huso Husović, Sulejman Makić, Kasum Rebronja, Murataga Kurtagić i brojni drugi.

Književnici koji su ostavili trajan pečat na sveukupnu bošnjačku književnost, odnosno kulturnu baštinu su Ćamil Sijarić, Husein Bašić, Ismet Rebronja, Nusret Idrizović, Junuz Međedović, Sait Orahovac, Zaim Azemović, Sinan Gudžević, Fehim Kajević i brojni drugi.

Tokom 20. vijeka, likovna umjetnost Bošnjaka u Crnoj Gori se razvijala sporije u odnosu na ostala područja bivše Jugoslavije ali se ističu brojni slikari Bošnjaci: Hilmija Ćatović, Aldemar Ibrahimović, Halko Halilović, Ibrahim Kurpejović,

Sevdalinka je prvenstveno gradska narodna pjesma Bošnjaka, nerazdvojiv dio bošnjačke muzičke i kulturne tradicije čiji korijeni sežu do vremena osmanske vladavine na Balkanskom poluotoku, popularna je širom jugoistočne Evrope, te se stoga može govoriti o sevdalinci kao narodnoj pjesmi. Podgorica, Pljevlja, Bijelo Polje…

Brojni Bošnjaci su pripadali antifašističkoj srednjoškolskoj i studentskoj omladini, Bošnjaci Plavljani, Gusinjani, Bjelopoljci, Beranci, Bihorci, Rožajci, Pljevljaci, kao Bošnjaci iz drugih gradova u Crnoj Gori sa najpoznatijim antifašistom Rifatom Burdžovićem Tršom dali su svoje živote za oslobođenje Sandžaka, Crne Gore, Bosne i Hercegovine i Jugoslavije od fašizma.

Tradicionalna narodna nošnja, kao odraz specifičnih etničkih, vjerskih, kulturnih i drugih vrijednosti bošnjačkog naroda, predstavlja dragocjeno narodno blago i dio sveukupne kulturne baštine Bošnjaka u Crnoj Gori kao dijela bošnjačkog korpusa sa duhovnim centrom u Sarajevu. Na kulturu odijevanja Bošnjaka i Bošnjakinja presudan uticaj su imali principi islamske tradicije na pravila oblačenja, osmansko-orijentalna kultura u kombinaciji sa narodnom nošnjom.

Od druge polovine 20. Vijeka tradicionalni način oblačenja Bošnjakinja se drastično promijenio uslijed zabrane nošenja zara i feredže kod žena, a takođe je i fes kod muškaraca prestao da se koristi. 

Kultura ishrane i specifična nacionalna kuhinja je bitan elemenat nacionalnog određenja i identiteta i bošnjačkog naroda. Na bošnjačku kuhinju je znatan uticaj su ostavile islamske norme kada je u pitanju hrana kao i osmansko-orijentalna kuhinja.

Poseban značaj u cjelokupnoj kulturnoj tradiciji Bošnjaka u Crnoj Gori imaju nepokretna kulturna dobra: stećci, džamije, munare, nišani, česme, šadrvani, hanovi, hamami, sahat kule, kule, bedemi, ćuprije, kuće, avlije, kapije, čaršije, dućani… koji su tokom čestih ratova i poslijeratnih perioda bila izložena uništenju, ali je još žlosnije da su bošnjačko kulturno blago često rušili i Bošnjaci zbog nepoznavanja arhitektonskih vrijednosti, a vlasti ništa nijesu uradile da bi se te vrijednosti sačuvale.

Nažalost, Bošnjaci nemaju institucije i nije realno da sami u skorije vrijeme preduzmu bilo šta na zaštiti bošnjačkog kulturnog nasljeđa, pa ni očuvanju etničkog, kulturnog i jezičkog identiteta, ne mogu očekivati pomoć iz Sarajeva jer je do sada nije ni bilo, već trebaju tražiti od nadležnih državnih institucija da rade svoj posao, Ministarstva kulture, Uprave za kulturna dobra, Centra za konzervaciju i arheologiju Crne Gore… Te institucije i pripadaju Bošnjacima jednako kao i drugim narodima u Crnoj Gori; i Crna Gora pripada Bošnjacima jednako kao i drugim narodima u Crnoj Gori. A Bošnjaci su željeli i žele da žive u miru zajedno sa svojim komšijama Srbima, Crnogorcima, Albancima, Romima, Gorancima i drugima te treba pokrenuti inicijativu da se bogato kulturno-historijsko nasljeđe Bošnjaka koje je u lošem stanju uglavnom zbog nebrige institucija zaštite spomenika kulture konačno planski zaštiti i obnovi jer je riječ o zajedničkom nasljeđu Crne Gore i svijeta.